دلایل عطسه کردن در گربه ها و راهکار و درمان عطسه گربه

عطسه کردن گربه یک واکنش مفید برای بدن است. در هنگام عطسه کردن بدن مواد تحریک کننده را با شدت از خود دفع می کند. به غیر از انسان، بسیاری از گونه های جانوران از جمله سگ ها، مرغ ها، فیل ها، گونه خاصی از مارمولک ها و گربه ها هم عطسه می کنند. اگر گربه شما عطسه می کند این بخشی از روند طبیعی پاک شدن بینی اش است که معمولا نگران کننده نیست. اما اگر این عارضه تداوم داشته باشد و همزمان علایم دیگری نیز ظاهر شوند، نشان از وجود بیماری نهفته ای در حیوان است. در این مقاله از پت خرید به مواردی اشاره خواهیم کرد که شما باید درمورد عطسه کردن حیوان خانگی خود بدانید. ازدلایل ایجاد این عارضه گرفته تا نحوه کمک به گربه در این شرایط. پس با ما همراه باشید.  

چه عواملی باعث عطسه کردن گربه ها می شود؟

به چندین دلیل تشخیص این عارضه در این حیوان بسیار دشوار است. در ابتدا باید این امر توسط دامپزشک تایید شود. چون زمانی که دوست پشمالوی شما سرفه یا سکسه می کند، بالا می آورد یا سینه اش خس خس می کند، همه اینها می تواند توسط فرد غیر متخصص به اشتباه  به عنوان عطسه تشخیص داده شود. توصیه می شود در هنگام وقوع عطسه از حیوان خانگی خود فیلم بگیرید. 

با نشان دادن این فیلم به دامپزشک، در تشخیص دقیق به او کمک خواهید کرد. مانع دیگر در تشخیص این مورد، تعدد علل نهفته بیماری است. عفونت، التهاب مزمن، بیماری های دهان و دندان، سرطان و استنشاق مواد خارجی می توانند از دلایل عطسه کردن این حیوان باشند. در اینجا به برخی از دلایل احتمالی عطسه کردن این حیوانات خانگی اشاره می کنیم.  

• عفونت های تنفسی ویروسی

به طور کلی علت اصلی عطسه کردن گربه، عفونت های دستگاه تنفسی فوقانی است. شایع ترین عفونت این حیوانات تبخال است.  برخی محققان تخمین زده اند که حدود ۸۰ تا ۹۰ درصد از گربه ها به ویروس تبخال آلوده اند. برخلاف انسان ها، ویروس تبخال در این موجودات در ابتدا علایم تنفسی فوقانی مانند ترشحات گوش و بینی را ایجاد می کند. در این حیوانات خانگی نیز همانند انسان ها علایم ویروس تبخال در اثر استرس تشدید می گردد. تحقیقات انجام شده نشان می دهند که داروهای موجود می توانند نتایج رضایت بخشی را برای گربه های آلوده به ویروس تبخال داشته باشند.

اما در حال حاضر درمان قطعی برای تبخال وجود ندارد و این عفونت ها مادام العمر هستند. سایرعفونت های ویروسی که می توانند در ایجاد عطسه نقش داشته باشند عبارتند از: ویروس آنفلوانزا و ویروس کالیسی. شاید برایتان جالب باشد بدانید: تنها گذاشتن گربه در خانه ؛ آیا گربه میتواند مدت زیادی در خانه تنها بماند؟  

• عفونت های باکتریایی

به طور کلی عفونت های باکتریایی درعلائم تنفسی فوقانی این حیوانات نقش ثانویه دارند. اگر ترشحات زرد رنگ یا سبز رنگی از بینی یا چشم حیوان خارج می شود، این ترشحات غیرطبیعی نشانه ای از وجود عفونت های باکتریایی می باشند. به هر حال عفونت های باکتریایی هیچ وقت به تنهایی عامل بیماری نیستند. در حقیقت پروسه بیماری یا ویروس های تنفسی به مجاری بینی آسیب می زنند.  متعاقبا ایمنی بدن حیوان کاهش یافته و باکتری ها فرصت نفوذ به آن منطقه را پیدا می کنند. بوردتلا، میکوپلاسما و کلامیدیا از شایع ترین نوع عفونت های باکتریایی هستند. در این موارد روند درمان با تجویز آنتی بیوتیک هایی مانند داکسی سایکلین یا آزیترومایسین انجام می شود. درنتیجه عطسه و سایر علائم رنج آور بیماری به طرز چشمگیری کاهش می یابد. سپس به دوست پشمالوی شما اجازه می دهد تا راحت تر نفس بکشد. اثربخشی آنتی بیوتیک های جدیدتر به دامپزشک این امکان را می دهد تا در آینده با سهولت بیشتری این عفونت ها را درمان کند.  

• التهاب و تحریک

آن دسته از بیماری هایی که در بینی التهاب و تحریک ایجاد می کنند، باعث عطسه کردن حیوان می شوند. آنچه مسئله را پیچیده تر می کند این است که التهاب به تنهایی نمی تواند باعث این عارضه شود. در بسیاری از موارد گربه شما مدتها پس از رفع مشکل اولیه، همچنان از عطسه کردن رنج خواهد برد. این وضعیت به عنوان ورم مزمن مخاط بینی شناخته می شود. متاسفانه هیچ آزمایش خاصی برای تشخیص التهاب به عنوان تنها دلیل این عارضه در این حیوانات وجود ندارد. (تنها راه تشخیص وجود التهاب و تحریک در بینی، نمونه برداری از بینی است که باید تحت بیهوشی انجام شود).

بنابراین به محض اینکه علل احتمالی دیگر رد شوند، التهاب به عنوان یکی از دلایل اصلی این عارضه در نظر گرفته می شود. درمان های موثری برای کاهش این التهابات و تحریک ها گزارش شده است که در آن داروهای متفاوتی برای این حیوانات تجویز شده اند. اگرچه هیچکدام از درمان ها قطعی نیستند، اما شواهد نشان می دهد ایمن درمانی در موارد خاص موثرترین درمان است. آلرژی هم نوعی التهاب به شمار می رود. اما رینیت آلرژیک (عطسه ناشی از آلرژی) آنقدر نادر است که می توان گفت تقریبا در حیوانات خانگی وجود ندارد.  

• استنشاق مواد خارجی

استنشاق مواد خارجی مانند برگ های برخی از گیاهان و غیره می تواند باعث تحریک مجاری بینی شود. در این صورت واکنش طبیعی بدن حیوان برای دفع این مواد خارجی، عطسه کردن است. البته این روش فقط برای دفع ذرات کوچک مانند گرد وغبار عمل می کند و خارج نمودن ذرات بزرگتر بوسیله عطسه کردن دشوارتر است. برای دفع جسم خارجی با ابعاد بزرگ تر، از طریق ۲ مرحله می توان وارد عمل شد. مرحله اول اینکه توسط عمل جراحی یک دوربین کوچک را وارد بینی حیوان بیهوش کرد. در مرحله بعد، محلول نمک استریل شده را با فشار وارد مجاری بینی حیوان بیهوش می کنند تا از این طریق آن دسته از مواد خارجی را که گربه نمی تواند با واکنش های طبیعی خود دفع کند، خارج کنند.  

• بیماری دهان و دندان

بسیاری از دارندگان حیوانات خانگی از شنیدن اینکه بیماری دهان و دندان می تواند در عطسه گربه نقش داشته باشد، شدیدا تعجب می کنند. ریشه دندان های این حیوان روی فک بالا و درست نزدیک به مجرای بینی اش قرار دارد. هنگامی که دندان ها خراب می شوند یا زمانی که التهاب شدید ایجاد می شود، دیواره حائل بین حفره دندان و بینی از بین می رود. بنابراین وقتی که این حیوان خانگی غذا می خورد، مواد غذایی وارد بینی اش می شوند و رفلکس عطسه را ایجاد می کنند. در این شرایط یا با کشیدن دندان آسیب دیده و یا با پر کردن آن، این عارضه کمتر می شود. مگر اینکه مشکل تا مرحله ورم مخاط بینی و به شکل مزمن پیشرفت کرده باشد. که این وضعیت برای حیوان بسیار دردناک است. بنابراین اگر به بیماری دندان در گربه خود مشکوک هستید، مراجعه به دامپزشک توصیه می شود.  

• تومورها

تومورها نیز از دلایل احتمالی عطسه کردن گربه مخصوصا در حیوانات مسن هستند. تومورها در داخل مجرای بینی رشد کرده و تحریک و التهاباتی ایجاد می کنند. این التهابات منجر به ایجاد عطسه در حیوان خانگی می شوند. این تومورها معمولاً از طریق رینوسکوپی (معاینه بینی و حنجره) یا نمونه برداری قابل تشخیص هستند. تومورهای بینی هم مانند بیماری های دندانی بسیار دردناک هستند.  

• عفونت های قارچی

اگرچه این نوع عفونت، کمتر ازعفونت های ویروسی یا باکتریایی شایع است، اما عفونت های قارچی به عنوان یکی از دلایل این عارضه شناخته می شوند. برخلاف عفونت های ویروسی، برای عفونت های قارچی درمان های موثرتری وجود دارد. اما فقط با معاینه بدن حیوان نمی توان عفونت قارچی را از سایر دلایل تشخیص داد. بنابراین برای دستیابی به تشخیص دقیق معمولاً به جراحی بینی یا نمونه برداری نیاز است. همچنین این نوع عفونت برای حیوان بسیار دردناک است.  

• سایر علل

دلایل دیگری ازجمله پولیپ یا شکل غیر عادی بینی و دهان می تواند در ایجاد عطسه نقش داشته باشد. اما عللی که قبلا به آنها اشاره کردیم بسیار شایع تر هستند.  

آیا عطسه کردن گربه موضوعی جدی است؟

پاسخ این سوال به این نکته بستگی دارد که بدانیم علت عطسه کردن عوامل محیطی است یا وجود یک بیماری. گاهی تحریک کننده هایی که باعث ایجاد این عارضه می شوند، محیطی هستند. مانند وجود گرد وغبار، کپک یا گرده که دراین موارد عطسه کردن معمولاً یک موضوع جدی نیست. خصوصاً اگر در یک محیط ایزوله اتفاق بیفتد. اغلب عطسه کردن دلیل بر وجود یک یا چند بیماری در حیوان است. اما معمولا مشکل اولیه، وجود یک عفونت ویروسی است. التهاب وعفونت باکتریایی، باعث آسیب رساندن به ساختار داخل بینی می شود و مشکل را تداوم می بخشد.  

اگر گربه من عطسه کند، چه می شود؟

پاسخ این سوال بستگی به علت این عارضه دارد. اگر عطسه کردن گربه به طور محدود اتفاق بیفتد، مشکل احتمالاً از بین می رود و برگشت پذیر نیست. اما اگر حیوان خانگی شما به طور ناگهانی شروع به عطسه کند و این موضوع چند روز طول بکشد، برای حل مشکل نیاز است درمان توسط دامپزشک انجام شود. در صورتی هم که حیوان شما از این بیماری مزمن رنج می برد، احتمالاً تا آخر عمر عطسه متناوب خواهد داشت. تداوم این موضوع به صورت مزمن، نشان از احتمال وجود بیماری نهفته ای در حیوان می باشد.  

چه زمانی باید به دامپزشک مراجعه کرد؟

از آنجا که بسیاری از این شرایط برای حیوان شما ناخوشایند و دردناک هستند، تصمیم عاقلانه این است که به محض مشاهده مشکل در حیوان، (حتی اگر عطسه کردن تنها علامتی است که در گربه شما مشاهده می شود) او را نزد دامپزشک ببرید. علائم ذکر شده در زیر بسیار جدی هستند و قبل از اینکه دیر شود باید به دامپزشک مراجعه کرد:

• بی اشتهایی
• کاهش وزن
• ترشحات بینی
• وخیم شدن علائم
• تداوم علائم بیش از چند روز

همراهی عطسه کردن گربه با سایر علائم

همراهی این عارضه با علائم دیگر نیز شایع است. همراهی این عارضه با خس خس سینه می تواند نشانه وجود همزمان بیماری دستگاه تنفسی تحتانی باشد. اگر حیوان خانگی شما سرفه و عطسه می کند به معنی ناراحتی دستگاه تنفسی فوقانی است که همراه با آبریزش بینی باعث تحریک گلوی او می شود.

درصورتی که ترشحات بینی همراه با خون یا مخاط چرکی باشد، حتما قبل از تمیز کردن صورت دوست کوچولوی خود از او عکس بگیرید. زیرا این امر می تواند به تشخیص دقیق تر توسط دامپزشک او کمک کند. همچنین بلافاصله صورت حیوان خانگی خود را تمیز کنید چون وضعیت پیش آمده قطعا باعث ناراحتی اش می شود! خونریزی مزمن بینی او هم می تواند نشان از وجود سرطان مخصوصا در حیوانات خانگی مسن باشد اما این موضوع قطعی نیست.  

چگونه دامپزشکان علت عطسه کردن گربه را تشخیص می دهند؟

اگرچه درمان این عارضه در گربه ها معمولاً هزینه زیادی ندارد، اما دستیابی به تشخیص دقیق مطمئناً گران و هزینه بر است. ممکن است شما تصور کنید که با آزمایش یک باکتری یا ویروس می توان علت این مشکل را مشخص نمود. اما از آنجا که حفره بینی یک مکان استریل نیست، حتی نتیجه مثبت کشت برخی از باکتری ها هم نمی تواند اثبات کند که این باکتری دلیل اصلی عطسه کردن یا وجود یک بیماری خاص در حیوان است (یک سری باکتری های طبیعی هم وجود دارند که در سطح پوست زندگی می کنند و مشکلی برای حیوان ایجاد نمی کنند). در اینجا به چند روش که دامپزشک می تواند علت عطسه کردن گربه را تشخیص دهد اشاره می کنیم:

• معاینه بدن

در ابتدا دامپزشک برای ارزیابی وضعیت کلی سلامت حیوان چند آزمایش پایه ای را انجام می دهد. معاینه دندان ها باید بخشی از معاینه اولیه باشد تا مشخص شود که آیا بیماری دهان و دندان دلیل وجود این عارضه است یا خیر.

• تصویربرداری

تصویربرداری می تواند برای پی بردن به دلایل نهفته بیماری و ارزیابی میزان آسیب وارده به قسمت داخلی بینی، بسیار مفید باشد. دامپزشک می تواند با استفاده از اشعه ایکس، از سر و سینه گربه شما عکس برداری کند.  جراحی بینی در این نوع جراحی، دوربینی برای جستجوی تومورها یا پلاک های قارچی به مجاری بینی گربه بیهوش وارد می شود و به دامپزشک کمک می کند که مورد ایجاد کننده این عارضه را تشخیص دهد.

• نمونه برداری

برای پی بردن به علل التهابی، قارچی و سرطانی ممکن است طی جراحی بینی، از دیواره های حفره بینی نمونه برداری انجام شود.

• شستشوی حفره بینی

شستشوی مجاری بینی با فشار در حالی که گربه تحت بیهوشی است، گاهی اوقات می تواند اطلاعات تشخیصی را نشان دهد وهمچنین یک روش درمانی است. شاید برایتان جالب باشد بدانید: علایم عفونت ادراری گربه ها و نحوه درمان آن    

عطسه کردن گربه چگونه درمان می شود؟

همیشه در پروسه درمان، ابتدا باید علت اصلی عارضه تشخیص داده شود. در حالی که  درمان های متنوعی در این زمینه وجود دارند، اما صاحبان این حیوانات باید توجه داشته باشند که هدف در بیشتر موارد به ویژه در موارد مزمن، کاهش دفعات و شدت علائم بیماری است نه درمان قطعی آنها. هنوز تحقیقات بیشتری برای پی بردن به نقشی که عفونت ها در عطسه گربه دارند، لازم است. اما ثابت شده است که استفاده مکرر یا طولانی مدت از آنتی بیوتیک ها در کنترل علائم بالینی بسیار موثر می باشند.

• آنتی بیوتیک ها

اگرچه عفونت های باکتریایی به ندرت مشکل اصلی ایجاد این عارضه هستند، اما معمولا از آنتی بیوتیک ها برای درمان این نوع عفونت ها استفاده می شود. زیرا این داروها باعث می شود که روند درمان سریع تر انجام شود و حیوان خانگی شما خیلی زود احساس بهتری داشته باشد.

• شستشوی بینی

شستشوی بینی تحت بیهوشی عمومی می تواند علائم بالینی بیماری را موقتا از بین ببرد و مواد خارجی پنهان شده در بینی حیوان را خارج نماید.

• سایر درمان ها برای عطسه کردن گربه

سایر روش های درمانی که دارای تأثیرات مثبتی برای بهبود در مشکل حیوان هستند، عبارتند از:  

• رطوبت ساز یا نبولایزر
• ال-لیزین برای به حداقل رساندن عود ویروس
• استروئیدها
• آنتی هیستامین (در گربه ها، داروی ستیریزین به مراتب بهتر از دیفن هیدرامین عمل می کند)
• داروهای ضداحتقان
• جراحی (در موارد نادر)

آیا نگران عسطه گربه ام باشم؟

از موارد بسیار شایع در عطسه کردن بیش از اندازه در گربه ها، عفونت بخش فوقانی دستگاه تنفسی، ویروس آنفولانزا و Adenovirus است. این عفونتهای ویروسی شدیداً واگیردار بوده و می تواند همراه با علائمی چون ترشح و خلط بیش از اندازه، تورم چشمها و غدد، سرفه و عطسه فراوان باشد. گاهی اوقات متوجه می شوید که گربه شما پس از تماس و مجاورت با دیگر حیوانات مبتلا به این بیماری می شود، و این بدلیل واگیر دار بودن عفونت از یک حیوان به حیوان دیگر میباشد.

گربه ها نیز مانند انسانها ممکن است در برخورد با برخی از مواد شیمیایی حساس باشند. ممکن است گربه شما در مجاورت دود سیگار، حشره کشها، محصولات تمیز کننده و پاک کننده های خانگی آلرژی داشته باشند. مجاورت در برابر هوای طوفانی و گرد و غبار نیز می تواند موجب بروز عطسه در گربه شود. این مورد بسیار طبیعی است.

گربه های پرشین و سایر نژادهایی که صورت تخت دارند، بیشتر از سایر نژادها زمانی که در معرض مواد شیمیایی، دود سیگار و… قرار می گیرند شروع به عطسه می کنند. همچنین بدلیل مجرای بینی باریکشان بیشتر مبتلا به عفونت مجرای بینی میشوند.گاهی اوقات گربه در زمان معینی از سال یا فصل معینی مبتلا به عطسه می شوند. این به معنای آلرژی فصلی یا وجود گرد غباری خاص در هوا در زمان خاصی در سال میباشد.

عطسه خونی

 در صورتیکه عطسه گربه همراه با بالا آوردن خون می باشد، بایستی هر چه سریعتر به دامپزشک مراجعه نمائید. سرطان مجرای بینی می تواند دلیلی برای این حالت باشد. پزشک با معاینه سینوسهای گربه و عکس از سینوسهای حیوان قادر به تشخیص سرطان خواهد بود.

پیشنهاد مطالعه: عفونت چشم در بچه گربه های تازه متولد شده  

بیماریهای دندان عاملی برای عطسه

 از دیگر دلایل عطسه در گربه ها آبسه پیشرفته دندان می باشد. عفونت دندانی می تواند وارد مجرای بینی شده و موجب عطسه در گربه شود.بدلیل اینکه عموما گمان شما به بررسی دندانهای گربه در تشخیص علت عطسه گربه نمی رود، عفونت دندان می تواند برای مدت طولانی تشخیص داده نشود. بنابراین بررسی دندانهای گربه در ویزیت مرتب حیوان از اهمیت ویژه ای برخوردار است.

سخن پایانی

در صورتی که عطسه کردن گربه به صورت موقتی باشد یک عمل طبیعی خواهد بود. با عطسه کردن راه های هوایی مجاری بینی تمیز می شود. عطسه کردن مکرر و همراه با خروج ترشحات شفاف و بی رنگ از بینی نشان دهنده واکنش های آلرژیک یا حساسیت به ویروسها خواهد بود. ولی اگر ترشحات بینی غیر شفاف رنگی باشند، علامت ابتلا به بیماری های باکتریایی خواهد بود. در صورت مشاهده علایم ذکر شده و تب و کاهش اشتها لازم است حتما به دامپزشک مراجعه نمایید.   منبع: PETMD